Peçiç

Peçiç ile gecen yaz tanistim. Zar yerine 6 tane deniz kabuguyla oynanan eski bir strateji ve sans oyunu. Esimin amcasi ogretti bize, kucukken oynarlarmis hep. Annesi dikmis zamaninda o gun oynadigimiz peçiçi. Zaten alinmazmis peçiç, herkes kendininkini dikermis. Amcam eski bir arap oyunu demisti, bende biraz arastirdim oyun Hindistan'da dogmus. Kizmabiraderi animsatan cok eglenceli bir oyun.
---------------------------------------------------------------------------------------------
Gaziantep' te peçiç, tarihi ve menşei bilinmemekle birlikte uzun yıllardır oynanmakta ve kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır. Yaygın oynanan bir strateji ve şans oyunudur. M.Ö. 400 yıllarında Hindistan'da doğup yayıldığı, tıpkı satranç, tavla, go gibi peçiçin de krallar için bulunduğu belirtilmektedir. Kimi kaynaklarda Hint Tavlası olarak yer alıyor.

Deniz kabuklarıyla oynanan Peçiç oyununun denizi olmayan Gaziantep' e nereden geldiği net bilinmemekle birlikte, şehrin İpek Yolu üzerinde bulunması ile doğudan ulaştırıldığı inancı hakim. Hindistandaki adı Pachis olup oyundaki en büyük sayı olan 25 anlamına geliyor. Pachis, Hintçe de 25 anlamına geliyor.
Peçiç oynamak için karelere ayrılmış artı işaretine benzer. Oyun düz bir beze dikilir. Peçiç satın alınmaz herkes kendi peçicinin kendi yapar. Oyunu iki kişiyle veya takım halinde oynanabilir. Her bir ayak da üçerli sekiz sıradan oluşur. İki taraftan her birinin dört adet satranç benzeri ana taşı vardır. zar niyetine kullanılan altı adet deniz taşıdır (it boncuğu da denir). Peçiç taşı, deniz hayvanı kabuğudur. Çin'de bir dönem para yerine kullanılmış. Sahibine güç ve uğur getirdiğine inanılıyor. Sadece aktarlarda bulunabiliyor. Oyunda 6 adet peçiç taşı kullanılıyor. Zar yerine kullanılan altı tane küçük deniz hayvanı kabuğu atılarak bunların açık taraflarının üste veya alta gelmelerine göre taş ilerleterek oynanan bir oyun. Kabukların açık veya kapalı gelmesine göre sayılar değişiyor.

Sayılar şöyledir.
Altı taş da kapalı olunca 10 sayısını gösterir.
Biri kapalı beşi açık ise 12 sayısını gösterir.
İkisi kapalı beşi açık ise 2 sayısını gösterir.
Üçü kapalı üçü açık ise 3 sayısını sayısını gösterir.
Dördü kapalı ikisi açık ise 4 sayısını gösterir.
Beşi kapalı biri açık ise 25 sayısını gösterir.
Altısı da açık ise 8 sayısını gösterir.

Taraflardan her biri 12 veya 25 sayısını atana kadar, atmalar devam eder. 12 sayısını veya 25 sayısını atan, oyun sablon kumaşının ikili çarpılı kanadının, sağ çarpısına taş (cam taş) koyma (taş dikme) ile baslar. 12 yi atanın bir defa daha atma hakkı vardır. Ayrıca 25, 6 ve 8 sayıları atıldığında da tekrar atma hakkı doğar. 3 defa üst üste 12atılır ise bu atış bozulur, yeniden atmak gerekir. 25, 6, 8 sayıları üst üste 3 kere atılır ise geçersiz sayılır. 25 sayıyı atan taşını üçlü çarpılı kanadın sağ tarafına taşını koyar. Diger oyuncu ile aynı kareyi paylaşamazsınız, kim o kişinin karesine gelirse onun taşını kırmış olur. O tekrar 12 veya 25 atarak taşını oyuna sokar. Kim ilk önce 4 taşını da içeri geçirir ise oyunu o kişi kazanır. Kızma birader oyununa benzer bir oyundur.
Oyunun ülkelere göre isimleri;
Hindistan’da Pachisi ve Chaupar,
İngiltere’de Ludo, pachisi,
Amerikada, Parcheesi, Parchís, Patchessi ,
Almanya’da Mensch Ärgere dich nicht,
Hollanda ‘da Mens-erger-je-niet,
İspanya’da, Parchís ve Parkase,
Fransa’da Le Jeu de Dada or Petits Chevaux ,
İtalya’da Non t'arrabbiare,
İsveç’de Fia med knuff,
Colombia’da Parqués (Colombia),
Yunanistan’da Griniaris,
Filistinde, Barjis ya da Bargis ,
Suriye’de Barjis(s) / Bargese,
İran’da Pachîs kimi yerlede Petiç,
Azteklerde, patolli,
Özbekistan’ da Khorezm.

Kaynak